Nowy Rok w Kraju Kwitnącej Wiśni, czyli czego anime Ci nie powie
Jak to mówią – co kraj, to obyczaj. Choć Nowy Rok jest świętowany praktycznie na całym świecie (z małymi wyjątkami), to obchody, w zależności od regionu, mogą się od siebie znacząco różnić.
W Polsce idziemy na imprezy, do znajomych lub spędzamy ten czas ze swoją rodziną. Nieodłącznym elementem tego wszystkiego jest kieliszek szampana, odliczanie do północy oraz puszczanie fajerwerków w momencie, gdy tylko wskazówki zegara wybiją północ.
Tak to wygląda w Polsce. Jak natomiast obchodzony jest Nowy Rok na drugiej półkuli świata, w Japonii? Przekonajmy się!
Shogatsu san-ga-nichi, czyli 3 dni zamiast jednego
Dobrze przeczytaliście. W Japonii Nowy Rok nazywany jest również Shogatsu san-ga-nichi. Tłumacząc na język polski oznacza to “trzy dni stycznia”. W ciągu tego czasu – od 1 do 3 stycznia – Japończycy celebrują nadejście Nowego Roku.
Jest to jedno z najważniejszych świąt w kraju. Symbolizuje szansę na nadejście nowego, świeżego startu. Ponadto to też oznaka końca utrapień i często domknięcia spraw, które działy się przez ostatnie miesiące. W Japonii Shogatsu to bardzo rodzinne święto, więc w Nowym Roku nie zobaczymy miejscowych bawiących się na imprezach.
Ostatnie chwile przed świeżym startem
Gdy u nas wybija 16:00, Japończycy hucznie wchodzą w kolejny rok. Jednak zanim to się stanie, istnieje szereg zwyczajów, które przygotowują japońskie rodziny na wcześniej wspomniany “świeży start”. Jednym z nich jest gruntowne sprzątanie mieszkania, znane również pod nazwą Susu-harai. Wyrzucane lub spalane są przedmioty uważane za śmieci, dawno nieużywane lub takie, które kojarzą się z przykrymi momentami życia.
Jak na Gwiazdkę tradycją jest udekorowanie choinki, tak Nowy Rok ma również swój nieodłączny element. Kadomatsu (jap. brama z sosen) to nic innego jak ozdoba składająca się z trzech pionowych bambusów, przyciętych pod kątem ostrym, związanych słomą i przyozdobionych gałązkami sosny. Ma ona za zadanie przywitać bóstwa i duchy, które zapewniają dobrobyt i urodzaj przez kolejny rok.
…a skoro o bóstwach mowa – przed nadejściem kolejnego roku należy złożyć im ofiary. Najczęściej w ich składzie znajdziemy suszone daktyle, mochi czy mandarynki.
Jedzenie i picie to (nie) wszystko
Jak to mówią, na głodnego to nie zabawa, a celebracja Nowego Roku to idealny moment, by napełnić swoje brzuchy do syta. Istnieje kilka dań, które składają się na tradycyjną ucztę sylwestrową, a są to między innymi:
- Mochi – kulki z nadzieniem z ciasta ryżowego. Tradycyjnie, w japońskich domostwach przygotowuje się je samodzielnie z okazji Nowego Roku. W Polsce możemy często kupić je w sklepach azjatyckich lub na konwentach i festiwalach.
- Toso – specjalne, noworoczne sake.
- Toshikoshi soba – w dosłownym tłumaczeniu soba “na zakończenie roku”. Jest to danie z makaronem na gorącym bulionie.
- Zōni – zupa z ciasta ryżowego.
- Osechi-ryōri – Podawany w pudełku o nazwie Jubako noworoczny zestaw dań na bazie owoców morza, ikry, jajek itp. Składniki w jedzeniu mogą się różnić w zależności od regionu.
Pierwszy, drugi i trzeci dzień stycznia
Gdy Japończycy przekroczą tą magiczną barierę między starym i nowym rokiem, jednym z bardziej tradycyjnych zwyczajów noworocznych jest Hatsumode, czyli pierwsza wizyta w świątyni. W tym czasie Japończycy udają się do sanktuariów, aby złożyć wyrazy szacunku, a także życzyć szczęśliwego i zdrowego roku.
Dzieci również czerpią wiele korzyści z tej okazji. Na nowy rok dorośli wręczają swoim pociechom Otoshidama, czyli koperty z pieniędzmi włożonymi w środek. Zwyczaj ten jednak nie ogranicza się do tylko własnych dzieci, ale również do tych, z zaprzyjaźnionych rodzin.
Święta, święta i po świętach…
Choć to pierwsze dni są uważane za najważniejsze, to praktycznie cały styczeń stoi pod znakiem festiwali i rytuałów związanych z obchodami nadejścia nowego. Rodzinne święta kończą się po dokładnie dwóch tygodniach od rozpoczęcia roku i to wtedy palone są ozdoby (wcześniej wspomniane Kadomatsu), a ludzie bawią się w rytm muzyki, śpiewów i tańca.
A jak to wygląda w anime?
Cofnijmy się jeszcze na chwilę na sam początek artykułu. Tego, jak wygląda Nowy Rok w Japonii, raczej anime nam nie powie… jednak są od tego wyjątki!
Oto lista anime, w których pojawia się wątek noworoczny:
- “Azumanga Daioh”, odcinki 8, 25
- “Cardcaptor Sakura”, odcinek 62
- “Dr. Stone”, odcinek 21
- “Fruits Basket”, odcinek 9
- “Fruits Basket” (2019) sezon 1, odcinek 8
- “Fruits Basket” (2019) sezon 2, odcinek 24
- “Gabriel Dropout”, odcinek 9
- “Gugure! Kokkuri-san”, odcinek 12
- “Haikyuu!! To the Top”, odcinek 9
- “Hetalia: Axis Powers”, odcinek 36
- “Himouto! Umaru-chan”, odcinek 8
- “K-On!”, odcinek 7
- “Kimi ni Todoke”, odcinki 23-25
- “Yuru Camp”, odcinek 12
- “Lucky Star”, odcinki 12-13
- “March Comes in like a Lion”, odcinek 11
- “Miss Kobayashi’s Dragon Maid”, odcinek 11
- “Non Non Biyori”, odcinek 10
- “Ore Monogatari”, odcinek 18
To co? Szczęśliwego nowego roku i miłego oglądania!
O autorze
Agnieszka Muczke
W dzień social media manager i organizatorka eventów fanowskich, w nocy cosplayerka i streamerka (o ile noc można liczyć od godziny 16:00 od poniedziałku do piątku oraz weekendy) Cosplayem zajmuje się od 2016 roku i na koncie ma ponad 50 różnych cosplay'i oraz niewiele mniej sesji zdjęciowych. Jej ulubioną częścią każdego projektu jest pozowanie przed kamerą i tworzenie kontentu, który w następstwie udostępnia na swoich Social Mediach. Tutaj, pisze i dzieli się swoją wiedzą na temat gier, mangi i anime.