Szalone lata 20, czyli co według filmowców czeka nas w najbliższej dekadzie?

Legendarny film niemy Fritza Langa z 1927 roku. Przez wiele lat obraz uchodził za zaginiony, a taśma z jego oryginalną wersją przepadła już na zawsze. W swoim dziele Lang przedstawia wizję nieokreślonej przyszłości. Przyjmijmy jednak, że jest to rok 2026, bo to właśnie wtedy toczy się akcja książki Thei von Harbou, której ekranizacją jest „Metropolis”.

Społeczeństwo przyszłości miało zostać podzielone na dwie grupy – uprzywilejowanych bogaczy żyjących na powierzchni oraz robotników wykonujących niewolniczą pracę w podziemiach. Głównym bohaterem „Metropolis” jest Freder, syn bogatego przemysłowca. Przez przypadek trafia on do podziemi, gdzie widzi, w jakich warunkach pracują robotnicy. Mają oni jednak swoją nieformalną liderkę Marię, która namawia ich do rewolucji. Zszokowany wydarzeniami w podziemiach, w tym wybuchem, który zabija wielu robotników, postanawia działać. W przebraniu pracownika z podziemnego miasta rozpoczyna pracę. W dobrej wierze donosi również swojemu ojcu o warunkach, jakie zastał. Ten, przy pomocy naukowca Rotwanga, porywa Marię, której miejsce zajmuje robot-sobowtór. Jego zadaniem jest wycofanie słów Marii i uspokojenie robotników. Rotwang jednak zaprogramował androida nieco inaczej.

„Metropolis” uznawane jest czasem za pierwszy film cyberpunkowy w historii. Rozwarstwienie społeczeństwa na bogatych żyjących jak pączki w maśle i biednych bezlitośnie wykorzystywanych przez wielkie firmy – obecne. Występowanie w pełni świadomego androida ze wspomnieniami, który wolną wolę posiada jedynie w teorii – jest. Co prawda świat nie był połączony globalną siecią, jednak w filmie widoczne są choćby rozmowy video. Jednego z bohaterów, Rotwanga, można natomiast nazwać pierwszym filmowym hakerem. Film jako całość zaś to wręcz podręcznikowe przedstawienie peiperowskiego 3xM (Miasto-Masa-Maszyna). Czy taka wizja świata przetrwała próbę czasu? Cóż, wystarczy poczytać nieco o warunkach pracy w fabrykach w ubogich azjatyckich państwach, na budowach katarskich stadionów czy o różnych nadużyciach w magazynach pewnej amerykańskiej firmy handlowej o nazwie identycznej jak las w Ameryce Południowej. „Metropolis” może nie jest więc idealną technologiczną wizją świata, jednak pod względem społecznym filmowi udało się przewidzieć naprawdę sporo, choć oczywiście podobne mechanizmy miały miejsce w całej historii ludzkości.

Tytuł najmłodszy z tej trójki, bo z roku 2006. To przykład filmu docenionego przez krytyków (3 nominacje do Oscarów), ale będącego równocześnie olbrzymią klapą finansową. W box office zarobił on bowiem ledwie 70 milionów dolarów przy budżecie wynoszącym 75 milionów. Akcja toczy się w roku 2027 w świecie, w którym od blisko dwudziestu lat nie urodził się żaden człowiek. Ludzkość pogrąża się w anarchii, rządy funkcjonują tylko w kilku państwach, w zatrważającym tempie rośnie migracja ludności. Główny bohater, Theo Faron, to zmęczony życiem urzędnik państwowy, który pozostaje w otępieniu od śmierci syna. Wszystko zmienia się, gdy zostaje porwany przez grupę imigranckich bojowników, którzy proszą o pomoc w ucieczce młodej dziewczynie. Okazuje się, że ta jest w ciąży. Rozpoczyna się podróż o przeżycie poza policyjnym państwem Wielkiej Brytanii.

Tu już nie ma ani słowa o technologii. To przede wszystkim dramat społeczny ubrany jedynie w strój science fiction. Przedstawia on obraz świata, który można sobie bez trudu wyobrazić. Tajemnicza choroba, na którą zapada ludzkość? Jest, choć w tym przypadku to niepłodność. Wzmożony ruch wielkich grup migrującej ludności to również coś, co bardzo dobrze znamy. Tak samo zresztą jak powszechnie panujące w społeczeństwach nastroje antyimigranckie. Choć twórcy opierali się głównie na zjawiskach znanych z II wojny światowej i innych zbrojnych konfliktów na świecie, chodziło im przede wszystkim o uniwersalność pewnych zachowań i pokazanie, że zawsze się mogą one powtórzyć. Czy tak będzie?